I. OPŠTE ODREDBE
Član 1.
Zaštitu od požara, kao sastavni deo društvene samozaštite, organizuju i obezbedjuju
njeno sprovodjenje, društveno-političke zajednice i njihovi organi, mesne zajednice,
organizacije udruženog rada i druge samoupravne organizacije i zajednice, radni ljudi i
gradjani.
U cilju zaštite života ljudi i imovine od požara, subjekti iz stava 1. ovog člana,
preduzimaju mere za sprečavanje izbijanja i širenja požara, otkrivanje i gašenje požara,
spasavanje života ljudi i imovine ugroženih požarom, kao i pružanje pomoći u otklanjanju
posledica prouzrokovanih požarom.
Član 2.
Zaštita od požara obuhvata skup mera i radnji normativne, upravne, organizacionot
ehničke, preventivne, obrazovne, informativno-vaspitne i druge prirode.
Zaštita od požara se organizuje i neprekidno sprovodi na svim mestima i objektima koji
su izloženi opasnosti od požara.
2
II. ORGANIZOVANJE ZAŠTITE OD POŽARA
Član 3.
Opština u skladu sa svojim pravima i dužnostima obezbedjuje sprovodjenje
organizacije i mera zaštite od požara od strane organizacija udruženog rada i drugih
samoupravnih organizacija i zajednica i državnih organa (u daljem tekstu: organizacije i
organi) radnih ljudi i gradjana, kao i preduzima druge mere koje imaju za cilj unapredjenje
zaštite od požara.
Propisom koji u okviru svojih prava i dužnosti donosi opština uredjuju se uslovi za
zajedničko delovanje vatrogasnih jedinica sa specijalizovanim vatrogasnim jedinicama civilne
zaštite.
Član 4.
Skupština opštine svojom odlukom donosi plan zaštite od požara.
Polazeći od stanja i procene ugroženosti od požara, plan zaštite od požara iz stava 1.
ovog člana sadrži naročito:
1). mere za otklanjanje nedostataka i unapredjenje stanja zaštite od požara, sa
planom snabdevanja vodom, putevima, prolazima i prilazima, sa dejstvom
vatrogasnih jedinica, zajedničkim uslovima za delovanje ovih jedinica sa
specijalizovanim vatrogasnim jedinicama civilne zaštite, sistemom veza i
načinom obaveštavanja i postupkom u slučaju požara, načinom obuke gradjana
i dinamikom izvršenja mera i organizacije zaštite pd požara;
2). organizaciju teritorijalnih vatrogasnih jedinica, kao i potrebe i mogućnosti
osnivanja dobrovoljnih vatrogasnih jedinica;
3). finansijska sredstva potrebna za izvršenje mera i organizaciju zaštite od požara
sa dinamikom realizacije i
4). grafičku dokumentaciju.
Finansijska sredstva potrebna za izvršenje mera i organizaciju zaštite od požara koja su
predvidjena planom zaštite od požara utvrdjuju se srednjoročnim planovima razvoja opštine, a
realizacija obezbedjuje godišnjim planskim aktima o njihovom ostvarivanju.
U cilju praćenja izvršenja plana zaštite od požara iz stava 1. ovog člana, najmanje
jednom u toku godine preispituje se njegova sadržina, ocenjuje uskladjenost ovog plana sa
novonastalim uslovima (urbanističkim, gradjevinskim, promenom namene objekata i slično) i
prati dinamika realizacije finansijskih sredstava.
3
Član 5.
Radni ljudi i gradjani u mesnoj zajednici, u skladu sa njenim pravima i dužnostima,
organizuju se i povezuju sa organizacijama i organima u cilju organizovanja i sprovodjenja
m era zaštite od požara.
Radni ljudi i gradjani u mesnoj zajednici predlažu izmene i dopune opštinskih planova
zaštite od požara, sprovode mere u vezi organizovanja i osposobljavanja radnih ljudi i gradjana
za gašenje požara i spasavanje ljudi i imovine ugrožene požarom, upoznaju radne ljude i
gradjane sa merama koje treba preduzeti radi ostvarivanja planova zaštite od požara, kao i o
njihovim dužnostima u slučaju izbijaja požara, predlažu i učestvuju u osnivanju dobrovoljnih
vatrogasnih društava i saradjuju sa drugim subjektima društvene samozaštite na svom
području.
Član 6.
Organizacije i organi neposredno organizuju zaštitu od požara i obezbedjuju
sprovodjenje mera zaštite od požara propisanih ovim Zakonom i drugim propisima.
Radi utvrdjivanja odgovarajuće organizacije i preduzimanja drugih mera potrebnih za
uspešno funkcionisanje i sprovodjenje mera zaštite od požara, organizacije i organi
razvrstavaju se u četiri kategorije ugroženosti od požara, a u zavisnosti od tehnološkog
procesa, vrste materijala kojeg proizvode, preradjuju ili uskladištavaju, vrste materijala
upotrebljenog za izgradnju objekta i značaja objekta.
U prvu kategoriju ugroženosti od požara razvrstavaju se naročito one organizacije
udruženog rada i druge organizacije:
♦ koje proizvode, koriste ili uskladištavaju eksplozivne materije, zapaljive
tečnosti i zapaljive gasove;
♦ kod kojih se u tehnološkom procesu stvaraju prašine koje sa vazduhom
grade eksplozivne smeše;
♦ čiji objekti su medjusobno povezani zapaljivim gradjevinskim
konstrukcijama i drugim gradjevinskim elementima u jednu celinu pogodnu
za brzo širenje i prenošenje požara i
♦ slične organizacije udruženog rada i druge organizacije, kao i one koje su
od izuzetnog privrednog značaja za društveno-političku zajednicu ili od
interesa za narodnu odbranu.
U drugu kategoriju ugroženosti od požara razvrstavaju se naročito one organizacije
udruženog rada i druge organizacije:
♦ koje proizvode i preradjuju čvrste gorivne materijale bez stvaranja prašnih
eksplozivnih smeša;
♦ koje preradjuju i obradjuju negorive materijale u usijanom i rastopljenom
stanju;
♦ koje upotrebljavaju i drže manje količine zapaljivih tečnosti svih vrsta, kao i
organizacije i organi u čijim objektima se skuplja ili boravi veći broj lica
(bolnice, veći hoteli, robne kuće, sportski objekti, bioskopi, pozorišta,
muzeji, koncertne dvorane i sl.), i
♦ slične organizacije udruženog rada i druge organizacije.
4
U treću kategoriju ugroženosti od požara razvrstavaju se organizacije udruženog rada
i druge organizacije koje proizvode i preradjuju vatrootporne i vatrostalne materije, kao i ostali
poslovni i javni objekti u kojima su smešteni organizacije i organi.
U četvrtu kategoriju ugroženosti od požara razvrstavaju se sve ostale organizacije i
organi koji nisu obuhvaćeni stavovima 3–5. ovog člana, a značajni su sa stanovišta zaštite od
požara (ugostiteljske, trgovinske i zanatske radnje, prodavnice, servisi, manji poslovni i javni
objekti u kojima su smešteni organizacije i organi i drugi slični objekti).
Bliži propis o uslovima, osnovama i merilima za razvrstavanje organizacija i organa u
odgovarajuće kategorije ugroženosti od požara doneće Izvršno veće Skupštine Socijalističke
Republike Srbije (u daljem tekstu: Izvršno veće).
Opštinski organ uprave nadležan za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: opštinski
organ), shodno osnovama, merilima i uslovima iz stava 7. ovog člana vrši razvrstavanje
organizacija i organa u odgovarajuće kategorije ugroženosti od požara.
Protiv rešenja iz stava 8. ovog člana, ne može se voditi upravni spor.
Izuzetno, opštinski organ može, zbog privrednog, kulturnog, istorijskog i drugog
značaja delatnosti koje vrše organizacije i organi, odrediti da one budu razvrstane u
neposredno višu kategoriju ugroženosti od požara.
Član 7.
Organizacije udruženog rada i druge organizacije razvrstane u prvu kategoriju
ugroženosti od požara dužne su da donesu plan zaštite od požara i da imaju vatrogasnu
jedinicu sa odgovarajućim brojem radnika na organizovanju i sprovodjenju preventivnih mera
zaštite od požara.
Organizacije i organi razvrstani u drugu kategoriju ugroženosti od požara obavezni su
da donesu planove zaštite od požara i da imaju odgovarajući broj radnika radi vršenja poslova
stalnog dežurstva, neposrednog gašenja požara i sprovodjenja preventivnih mera zaštite od
požara (u daljem tekstu: Služba zaštite od požara).
Organizacije i organi razvrstani u treću kategoriju obavezni su da imaju najmanje
jednog radnika koji neposredno organizuje i sprovodi preventivne mere zaštite od požara (u
daljem tekstu: referent za zaštitu od požara).
Organizacije i organi razvrstani u četvrtu kategoriju moraju da imaju najmanje jednog
radnika zaduženog za organizovanje i sprovodjenje preventivnih mera zaštite od požara.
Organizacije i organi iz stavova 1. do 4. ovog člana donose samoupravni opšti akt,
odnosno drugi opšti akt o zaštiti od požara kojim utvrdjuju organizaciju, mere i poslove u vezi
sa sprovodjenjem zaštite od požara.
Aktom o razvrstavanju organizacija i organa u odgovarajuće kategorije ugroženosti od
požara iz člana 6. stav 8. ovog Zakona, opštinski organ utvrdjuje broj radnika i tehničku
opremljenost za vršenje poslova zaštite od požara iz stavova 1. do 4. ovog člana.
5
Član 8.
Organizacije i organi samoupravnim opštim aktima, odnosno drugim opštim aktima
utvrdjuju mere i poslove u vezi sa sprovodjenjem i unapredjenjem zaštite od požara, u skladu
sa ovim Zakonom, odlukama i planovima zaštite od požara opštine i drugim propisima, a
naročito:
1). mere zaštite od požara;
2). organizaciju, delokrug i ovlašćenja vatrogasne jedinice, službe zaštite od
požara, odnosno prava i obaveze referenata ili radnika zaduženih za
organizovanje i sprovodjenje preventivnih mera zaštite od požara;
3). prava i obaveze poslovodnog organa, radnika sa posebnim ovlašćenjima i
odgovornostima i ostalih radnika u vezi sa sprovodjenjem zaštite od požara;
4). način upoznavanja radnika sa merama i opasnostima od požara i postupkom u
slučaju požara;
5). način izvodjenja teoretske i praktične obuke i provere znanja u vezi sa
poznavanjem propisa iz oblasti zaštite od požara, kao i rukovanju aparatima,
sredstvima i opremom za gašenje požara;
6). postupak u vezi sa izdavanjem odobrenja za izvodjenje radova zavarivanja,
rezanja i lemljenja na privremenim mestima;
7). način vršenja unutrašnje kontrole sprovodjenja zaštite od požara, kao i dužnosti,
ovlašćenja i odgovornosti radnika koji tu kontrolu vrše;
8). odgovornost radnika zbog nepridržavanja propisanih mera zaštite od požara i
9). dužnosti radnika u slučaju izbijanja požara i učešće u gašenju požara.
Organizacije i organi koji prema odredbama ovog Zakona nisu obavezni da donesu
plan zaštite od požara, samoupravnim opštima aktom, odnosno drugim opštim aktom, pored
pitanja iz stava 1. ovog člana, uredjuju i:
1). tehničku opremu i sredstva za gašenje požara, i
2). postupak u slučaju požara.
Član 9.
Polazeći od stanja i procene ugroženosti od požara, planovima zaštite od požara koje
donose organizacije i organi, obuhvataju se naročito:
1). mere za otklanjanje nedostataka i unapredjenje stanja zaštite od požara, sa
planom snabdevanja vodom, putevima, prolazima i prilazima, tehničkom
opremom i sredstvima za gašenje požara, načinom obaveštavanja, operativnim
planom akcije gašenja požara i dinamikom izvršenja mera i organizacije zaštite
od požara;
2). finansijska sredstva potrebna za izvršavanje mera i organizaciju zaštite od
požara sa dinamikom realizacije i
3). grafička dokumentacija.
6
Finansijska sredstva potrebna za izvršenje mera i organizaciju zaštite od požara koja su
predvidjena planom zaštite od požara utvrdjuju se srednjoročnim planovima razvoja
organizacija udruženog rada i drugih samoupravnih organizacija i zajednica, a realizacija
obezbedjuje godišnjim planskim aktima o njihovom ostvarivanju.
Planovi zaštite od požara iz stava 1. ovog člana moraju da budu usaglašeni sa
opštinskim planovima zaštite od požara.
O usaglašenosti plana zaštite od požara, iz stava 1. ovog člana pribavlja se mišljenje od
strane opštinskog organa.
7